Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı
Türkiye’de düşünce kuruluşlarının yaklaşık on yıllık bir geçmişleri var. Türk düşünce kuruluşlarının sayısı az olmasına rağmen etkinliklerini giderek arttırmaktadırlar. Bu genç kuruluşlara Cumhurbaşkanının, Başbakanın ve Dışişleri Bakanının yaklaşımını incelemek Türk düşünce merkezlerinin kurumsallaşmasına katkıda bulunabilecektir.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu düşünce merkezleri kavramını ve önemini çok iyi bilmektedirler. Nitekim, yurtdışında çeşitli düşünce kuruluşlarını ziyaret etmişler, konuşmalar yapmışlar, ortak projelere destek vermişlerdir. Bu nedenle, Türkiye’de karar alıcılar zirvesinde düşünce kuruluşlarına karşı negatif bir bakış bulunmamaktadır.
Cumhurbaşkanı Gül, Türk düşünce kuruluşlarına olumlu yaklaşıyor. Gül’ün Türk düşünce kuruluşları ile ilk teması ASAM (Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi) Başkanı Emekli Büyükelçi Dr. Faruk Loğoğlu, TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) Başkanı Prof. Dr. Güven Sak ve SETA Başkanı Dr. İbrahim Kalın ile 23 Haziran 2008’de Çankaya Köşkü’nde verdiği öğle yemeğinde olmuştur. Gül, 5 Mayıs 2009 tarihinde Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç, eski Dışişleri Bakanı İlter Türkmen, Bilkent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Doğramacı ve New York Barosu’na kayıtlı avukat Memduh Karakullukçu ile Çankaya Köşkü’nde öğle yemeğinde bir araya gelmişti. Yemekte Rahmi Koç’un başkanlığında kurulan İstanbul merkezli bir düşünce kuruluşu olan GİF (Global İlişkiler Forumu) ele alınmıştı. 18 Kasım 2009 tarihinde GİF’in İstanbul’da gerçekleşen ilk resmi toplantısı olan 1. Olağan Genel Kurulu sonrası ilk konuğu Cumhurbaşkanı Gül olmuştu. Yapı Kredi Korusu'nda Gül'ün onur konuğu olarak katıldığı akşam yemeğinde GİF Yönetim Kurulu ve üyeleri yer almıştı. 2009 yılında USAK’da (Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu) Cumhurbaşkanı tarafından köşkte kabul edilmişti. Ayrıca, 2009 yılında USAK ve İstanbul merkezli TASAM (Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi) birer defa Cumhurbaşkanının dış gezisine katılmışlardı. 4 Kasım 2009 tarihinde Cumhurbaşkanı Gül, USAK’ın yeni binasının açılışını yaparak Türkiye’de düşünce kuruluşunu ilk ziyaret eden Cumhurbaşkanı olarak Türk düşünce kuruluşları tarihinde bir ilki gerçekleştirmiştir. Cumhurbaşkanı Gül, USAK binasının açılış töreninde, ''Yeni Dönemde Türk Dış Politikası'' başlıklı ders de vermiştir.
Başbakan Erdoğan, 3 Şubat’ta Ankara’da USAK’da Türkiye'nin dış güvenlik politikası üzerinde 'Değişen Dengelerle Türkiye'nin Artan Önemi' başlıklı bir konferans verdi. Böylece, Türkiye tarihinde ilk defa Başbakan ülke içinde bir düşünce kuruluşunu ziyaret etmiştir. Gerçi, Ankara merkezli düşünce merkezi SETA’nın (Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı) Washington D.C. temsilciliği Başbakan onuruna Washington D.C.'de Reneissance Mayflower Hotel'de 7 Aralık 2009 tarihinde ‘Dünya Siyasetinde Türkiye’ başlıklı bir toplantı düzenlemişti. Washington’da temsilciliği bulunan SETA, Türkiye dışında şubesi ilk ve tek Türk düşünce kuruluşudur.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’da gerek akademisyen ve gerekse araştırmacı kişiliğinden dolayı Türk düşünce kuruluşlarını desteklemektedir. Davutoğlu, 13 Ekim 2009’da Halep ve Gaziantep’de gerçekleşen Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli İstişare Konseyi toplantısına Türk düşünce kuruluşlarının da katılımını sağlamıştı. Toplantıya, SETA, USAK, TASAM ve ORSAM (Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi) katılmıştı. Davutoğlu, 8 Aralık 2009’da SETA Washington D.C.’nin düzenlediği “Changing Direction? Discussing Turkish Foreign Policy” adlı panele de katılmıştı.
Genelkurmay Başkanı Org. İlker Başbuğ ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’de Türkiye’de düşünce merkezlerinin önemini bilen önemli iki isimdir. Cemil Çiçek, Türk düşünce merkezlerini sıkça ziyaret etmekte ve görüş alışverişinde bulunmaktadır. Org. İlker Başbuğ, Aktütün Karakolu’na yapılan saldırının ardından, terörle mücadele konusunda önerileri bulunan düşünce kuruluşlarının stratejistleri, 7 Ekim 2008 tarihinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ ile 6 saatlik bir toplantı yapmıştır. Toplantıya USAK Terör Uzmanı İhsan Bal, TEPAV’dan Uzman Dr. Nihat Ali Özcan, Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Deniz Ülke Arıboğan, Ankara Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Abdülkadir Çevik, TOBB Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Çağlar ve Terör ve Güvenlik Uzmanı Ercan Çitlioğlu katılmıştır. Toplantıda teröre karşı alınabilecek sivil önlemler ele alınmıştır.
Türkiye’de karar alıcıların düşünce kuruluşlarına yaklaşımı son derece olumlu olmakla birlikte, düşünce kuruluşlarının kurumsallaşması için hükümetin ve devletin daha fazla bu konuya eğilmesi gerekmektedir.
